Αλβανοποίηση ή Πολιτισμός

Αριστοτέλης Ράπτης
Αν. Καθηγητής
Πανεπιστημίου Αθηνών

Εφημερίδα: Ενημέρωση 22 Ιουνίου 1997

Ο Henry Kissinger υπουργός Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών επί Προεδρίας Nixon είπε σε μια συνέντευξή του το 1993: «Ο Ελληνικός λαός είναι δυσκολοκυβέρνητος και γι’ αυτό πρέπει να τον πλήξουμε βαθιά στις πολιτισμικές του ρίζες. Τότε ίσως συνετισθεί. Εννοώ, δηλαδή, να πλήξουμε τη γλώσσα, τη θρησκεία, τα πνευματικά και ιστορικά του αποθέματα, ώστε να εξουδετερώσουμε κάθε δυνατότητά του να αναπτυχθεί, να διακριθεί, να επικρατήσει για να μη μας παρενοχλεί στα Βαλκάνια, να μη μας παρενοχλεί στην Ανατολική Μεσόγειο, στη Μέση Ανατολή, σε όλη αυτή τη νευραλγική περιοχή μεγάλης στρατηγικής σημασίας για μας, για την πολιτική των ΗΠΑ.»

Είναι προφανές πως ο Kissinger δεν είναι καλά ενημερωμένος. Δε χρειάζεται να μας πλήξουν άλλοι λαοί τις πολιτιστικές μας ρίζες αφού το κάνουμε μόνοι μας εμείς οι Έλληνες. Στη χώρα μας έχουμε φθάσει σε ένα σημείο που ούτε ένας εχθρός μας δεν θα το ήλπιζε: τα διατηρητέα κτίσματα εξαφανίζονται η περιφρονημένη από τους επίσημους φορείς δημοτική παράδοση σβήνει καθώς χάνονται οι άσημοι αλλά γνήσιοι εκφραστές της. Παρασυρμένοι ακόμα από κάποια εύηχα συνθήματα ενός πρωτόγονου "προοδευτισμού" θεωρήσαμε ότι από μόνο του το αδιάκριτο γκρέμισμα και η πολεμική ενάντια σε ορισμένα θρησκευτικά σύμβολα θα απέβαιναν αυτομάτως προς όφελος των φτωχότερων τάξεων, γιατί έτσι επιτυγχάνεται αφύπνιση και παραχωρείται σ’ αυτές ένα μέρος δύναμης και εξουσίας.
Σήμερα με τις κοσμογονικές αλλαγές που συμβαίνουν γύρω μας υπάρχει ο κίνδυνος της άλωσης και απώλειας της εθνικής μας ταυτότητας από την εισβολή επιρροών από ξένους πολιτισμούς και συμφέροντα. Η απάντηση όμως στο ενδεχόμενο αυτό είναι η αποδοχή των θετικών στοιχείων των διαφορετικών πολιτισμών, η διάσωση των γόνιμων στοιχείων της ιδιαίτερής μας παράδοσης, η αναβάθμιση και ανάπτυξη του δικού μας πολιτισμού και της δικής μας ταυτότητας, η σύνθεση των αντιθέσεων, η δυναμική παρουσία μας στο διεθνή χώρο, η ανάπτυξη εμπνευσμένων και οργανωμένων πρωτοβουλιών, που βελτιώνουν την οικονομία, που δείχνουν φροντίδα για τον άνθρωπο και το περιβάλλον κ.α.. Ο πολιτισμός μας δεν κινδυνεύει τόσο από την έκθεσή μας σε άλλους πολιτισμούς, όσο από την ίδια μας την αδυναμία να αναπτύξουμε την παιδεία και την κοινωνική μας αγωγή, την τάση για άκριτο μιμητισμό και την παγίδευσή μας σε συμφέροντα που προωθούν τις καταναλωτικές υπερβολές, τις νέες μόδες και την ξενομανία. Κινδυνεύει από την απουσία παραγωγής γλώσσας, επιστήμης και τεχνολογίας και από την απλή εισαγωγή τους από το εξωτερικό, την αδυναμία όχι μόνον εξάπλωσης της δικής μας οικονομίας και του πολιτισμού έξω από τα σύνορά μας, αλλά και διάσωσης των κοιτίδων του ελληνικού πολιτισμού όχι μόνο μέσα στην Ελλάδα αλλά και έξω από αυτήν όπου υπάρχουν ανά τον κόσμο και έχουν τις ρίζες τους στην αρχαία Ελλάδα. Κινδυνεύει από την έλλειψη σεβασμού στην ιστορική μας παράδοση, στην απληστία και αλαζονεία, στον εγωκεντρισμό των ατόμων και των μικρών κοινωνιών, στην αδιαφορία μας για ότι συμβαίνει γύρω μας και δε μας αφορά άμεσα ως άτομα.
Οι παραπάνω σκέψεις και προβληματισμοί δε βασίζονται σε μια ανάγκη έκφρασης θεωρητικού στοχασμού χάριν ακαδημαϊκής συζητήσεως. Ξεκινούν από ένα πρόβλημα, φαινομενικά τοπικού χαρακτήρα, που τα τελευταία χρόνια αντιμετωπίζει ένα από τα αρχαιότερα μοναστήρια της περιοχής Καλαμπάκας, το γραφικό και ξεχασμένο Μοναστήρι Σταγιάδων.

Το μοναστήρι αυτό, που θα έλεγε κανείς ότι επιβιώνει χάρις στην ηρωϊκή επιμονή και αφοσίωση μιας φούχτας μοναχών που σύνδεσαν τη ζωή τους μαζί του, ούτε σε τουριστική περιοχή βρίσκεται, ούτε άλλη πηγή εσόδων εκτός από τη διαχείριση ενός δάσους Ρίγκλοβου, που του ανήκει με καθαρούς τίτλους, οι οποίοι αναγνωρίσθηκαν και με την υπ' αρ. 60/2-6-34 απόφαση του Υπουργείου Γεωργίας
Ορισμένοι θερμόαιμοι κάτοικοι γειτονικού χωριού προχώρησαν όχι μόνο στην πραξικοπηματική κατάληψη και νομή του μοναστηριακού δάσους, αλλά και εμποδίζουν έκτοτε με βίαιο τρόπο κάθε απόπειρα άσκησης του νόμιμου δικαιώματος υλοτόμησης από μέρους του Μοναστηριού. Μέσα από αυτή την αυθαιρεσία και τρομοκράτηση το μοναστήρι στερείται εδώ και πολλά χρόνια τη μοναδική πηγή εσόδων για την επιβίωσή του, δεδομένου ότι είναι από τα πιο φτωχά μοναστήρια και μάλιστα σε μη τουριστική περιοχή.

Σε μια συνέντευξη του Αντιδημάρχου Χασίων (ο οποίος σημειωτέον στηρίζει την τρομοκράτηση και τις αυθαιρεσίες) είπε το εξής συνταρακτικό: ότι οι πολιτικές αρ-χές της περιοχής έδωσαν το μήνυμα να προχωρήσουν στην πραξικοπηματική κατάληψη του δάσους και τώρα ο άνθρωπος εκφράζει τον παράπονο ότι δεν τον συμπαραστέκονται. Είναι κι’ αυτό ένα δείγμα παρακμής της πολιτικής μας εξουσίας και του ψηφοθηριακού λαϊκισμού.
Τα θλιβερά και ευτράπελα που συμβαίνουν τα τελευταία χρόνια στην περιοχή με αποκορύφωση τον προπηλακισμό αστυνομικών από «κουκουλοφόρους» θυμίζουν την διπλανή μας Αλβανία. Με την ανοχή της πολιτείας για όσα συμβαίνουν πλήττεται η ίδια η ιστορία και ο πολιτισμός μας, πράγμα που ενδιαφέρει κάθε πολίτη αυτής της χώρας. Διότι το μοναστήρι δεν είναι μόνο ένα θρησκευτικό σύμβολο γι’ αυτούς που πιστεύουν, είναι ένα διατηρητέο κομμάτι της παράδοσης και της ιστορικής μας ταυτότητας.

Αν πράγματι οι κάτοικοι των διπλανών χωριών αντιμετωπίζουν προβλήματα γιατί δεν παρεμβαίνει η πολιτεία. Γιατί επί επί μια δεκαπενταετία γίνεται απλός θεατής φαινομένων τρομοκράτησης και αλβανοποίησης της περιοχής.
Δε χρειάζεται να τηρούνται οι νόμοι και να σεβόμαστε τους θεσμούς και να μην υπερισχύει το δίκαιο του τσεκουριού και της αρπαγής. Με την ανοχή της πολιτείας για όσα συμβαίνουν πλήττεται η ίδια η ιστορία και ο πολιτισμός μας, πράγμα που ενδιαφέρει κάθε πολίτη αυτής της χώρας.
Η μόνη ελπίδα για το Μοναστήρι είναι η Δικαιοσύνη, η οποία φυσικά δεν είναι δυνατόν μα μπει στην ουσία του όλου θέματος.

 

Αριστοτέλης Ράπτης
Αν. Καθηγητής
Πανεπιστημίου Αθη